Start / Larwoterapia

 Po raz pierwszy w sposób świadomy zasadę pasożytnictwa fakultatywnego (biochirurgii) w leczeniu zapalenia kości u czworga dzieci z dobrym wynikiem zastosował w 1928 r. amerykański ortopeda William Baer z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa. Pojawienie się w latach 40 ubiegłego wieku sulfonamidów i zapoczątkowanie produkcji penicyliny na skalę przemysłową wyparło larwy z lecznictwa, z wyjątkiem sytuacji skrajnych: zapalenia wyrostka sutkowatego lub rozległego zakażenia okolicy krocza.Obserwowany obecny powrót do leczenia larwami wynika z nieskuteczności dotychczasowych metod oraz ze zmniejszającej się gwałtownie wrażliwości drobnoustrojów na antybiotyki. Od 1996 r. i w ciągu kilku następnych lat na terenie Wielkiej Brytanii w 1300 ośrodkach medycznych zużyto 40000 opakowań larw. Obecnie larwy much wykorzystuje się w lecznictwie otwartym i szpitalach zarówno w USA, jak i krajach europejskich. Korzystny wpływ larw polega na oczyszczeniu rany z martwej tkanki, usunięciu z niej zarazków oraz wspomaganiu w rozwoju ziarniny.  

Larwy trawią pozaustrojowo (enzymatycznie) martwe tkanki i drobnoustroje a następnie połykają je. Enzymy wydzielane przez larwę należą do grupy kolagenaz i enzymów działających jak trypsyna i chymotrypsyna. Wydzielina larw okazała się skuteczna wobec szczepów gronkowca złocistego, paciorkowca A i B, oraz pseudomonas i szczepów gronkowca opornego na metycylinę. Mechanizm wspomagania przez larwy procesu gojenia ran nie jest znany. Efekt ten przypisywano obecnej w wydzielinie larw allantoinie. Larwy zmieniają odczyn w ranie w kierunku zasadowym – produkują amoniak, dwuwęglan amonu, wapń i węglan wapnia, co przyczynia się do śmierci bakterii i wspomaga ziarninowanie.

Korzyści z terapii - w przypadku pacjenta korzyści dotyczą szybkiego oczyszczenia rany, usunięcia zakażenia, skrócenia czasu gojenia, a często także uniknięcia amputacji.W odniesieniu do jakości życia wskazuje się na zmniejszenie bólu związanego z raną, eliminację nieprzyjemnego zapachu. Terapia przy wykorzystaniu larw zasadniczo nie wymaga wcześniejszego przygotowania rany. Poleca się przemywanie  jej mydłem i solą fizjologiczną w celu usunięcia elementów pozostałych po stosowanych dotąd środkach. 

Tylko wyjątkowo w larwoterapii obserwuje się nasilenie bólu u osób z chorobą niedokrwienną kończyn. Ustąpienie bólu w trakcie leczenia obserwuje się częściej niż jego nasilenie. W wyjątkowych przypadkach obserwowano podwyższoną temperaturę. U około 1% pacjentów obserwowano krwawienie w postaci sączenia, które ustępowało po zastosowaniu ucisku.

Sytuacja prawna leczenia larwami w krajach Unii Europejskiej została uregulowana w 2004 r., kiedy larwy uznano za nielicencjonowany produkt medyczny. W 2003 r. leczenie larwami zostało dopuszczone przez Food and Drug Administration. W 2001 r. w Wielkiej Brytanii opracowanie metody hodowli larw do celów leczniczych zyskało nagrodę jako tzw. Millenium Product w zakresie przedsiębiorczości i otrzymało prestiżową nagrodę Królowej.

 

Wskazania do larwoterapii obejmują różne rodzaje zakażonej lub  martwiczej rany, takie jak:

  • owrzodzenia kończyn dolnych
  • rany odleżynowe
  • zakażone rany pooperacyjne
  • rany martwicze w przebiegu cukrzycy lub nowotworów
 

Przeciwskazania:

  • pacjenci z ciężkimi zaburzeniami krzepnięcia
  • rany z nieodwracalnym niedokrwieniem
  • rany z zapaleniem szpiku kostnego
  • rany szybko postępującej ciężkiej infekcji
  • rany drążące do głębszych warstw wnętrza ciała

Użycie larw przy owrzodzeniach nowotworowych umożliwia usuwanie martwej tkanki i związanego z nią przykrego zapachu.